TASARIM MÜHENDİSİ
ARŞİMET NEDEN 'EVREKA!' DİYE BAĞIRDI?
Arşimet, Antik dünyanın ilk ve en büyük bilim adamı olarak kabul edilir. Matematikçi, fizikçi, astronom, filozof ve mühendis. Hidrostatiğin ve mekaniğin temelini atmıştır.
Suyun kaldırma kuvvetini nasıl keşfetti? Bu sadece hamamda duş alırken mi oldu? Kısmen evet.
Syracuse kralı Hiero, dönemin koşulları gereği sürekli savaş geçirmiştir. Bu savaşların birisinde zafer kazanır ve bunun şerefine halkına tapınak yaptırmaya karar verir. Bu tapınakta da bir kez daha krallığını ilan etmek ister ve altın defne yapraklarından oluşan bir taç yaptırmak ister.
Bunun üzerine altın ustalarını toparlar ve bir altın ustasını seçerek ondan bu altın tacı yapmasını ister ve gerekli olan altınları ağırlığınca ustanın önüne yığar. Fakat bir süre sonra kral şüphelenmekte altın tacının saf altından yapılmadığını düşünür.
Bunun üzerine Arşimet'i görevlendirmek ister.
Yaşadığı dönemde ünlü bir matematikçi ve nühendis olan Arşimet, kralın sorununu çözmek için gece gündüz günlerce sürekli düşünür. Günlük banyo ihtiyacını karşılamak için hamama gider fakat aklında hala altın taç vardır. Kendini suyun içerisine bırakır. Bu sırada suyun dışarı taştığını görür. Dikkatini çekmiştir bu olay. Ama tam anlam veremez ve kendisini biraz daha derine batırır. Daha çok suyun taştığını gören Arşimet, Kral Hiero'nun da problemini çözdüğünü anlamıştır.
Bu sırada Yunanca 'Buldum' anlamına gelen 'Evreka' diyerek hamamdan dışarı koşmaya başlar.
Arşimet'in bu sorunu çözmesindeki faydalı yöntem ise; fizik dünyasında belirsiz şekilde ki maddelerin özkütlesini ölçmek için kullanılan suyun kaldırma kuvveti formülüdür.
Arşimet, altının, gümüşten yoğun olduğunu ve aynı kütledeki altının gümüşten daha az hacimde olacağını tahmin etmiştir. Eğer taç yapılırken içinde gümüş kullanıldıysa saf altın oranına göre daha çok hacimli olacağını keşfetmiştir. Yani artık Arşimet'in tek yapması gereken Hiero'nun ustaya verdiği miktarda altını ve ustanın yaptığı tacı suya atmaktır. Bu sayede ustanın hilesi ortaya çıkmıştır ve Kral şüphesinde haklı çıkmıştır.
Suyun kaldırma kuvvetini Arşimet'e mi yoksa hilekar ustaya mı borçluyuz?
